Η 14η Ιουνίου καθορίστηκε ως Παγκόσμια Ημέρα του Εθελοντή Αιμοδότη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Ερυθρό Σταυρό και την Ερυθρά Ημισέληνο, την Παγκόσμια Ομοσπονδία Εθελοντών Αιμοδοτών και τον Διεθνή Οργανισμό Μετάγγισης Αίματος. Αφορμή στάθηκαν τα γενέθλια του Αυστριακού ιατρού Καρλ Λαντστάινερ, ο οποίος, το 1900, ανακάλυψε τις ομάδες αίματος και αργότερα τα ρέζους. Για τη σημαντική αυτήν ανακάλυψη, βραβεύθηκε το 1930 με το Νόμπελ Ιατρικής.
Την ημέρα αυτήν τιμάται ο ανώνυμος εθελοντής αιμοδότης και ο αλτρουισμός που επιδεικνύει προς τον πάσχοντα συνάνθρωπό του, προσφέροντας δύο πολύτιμα αγαθά χωρίς ανταμοιβή: 10 λεπτά χρόνο από τη ζωή του και 400 κ.ε. αίμα από τα 6 λίτρα που διαθέτει ο ανθρώπινος οργανισμός.
Η μετάγγιση αίματος διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην υγειονομική περίθαλψη, ωφελώντας τους ασθενείς που έχουν ανάγκη από αίμα και τα συστατικά του, οι οποίοι αντιμετωπίζουν απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η μεσογειακή αναιμία. Η μετάγγιση αίματος και προϊόντων αίματος βοηθά τους ασθενείς να ζουν περισσότερο και με καλύτερη ποιότητα ζωής. Επιπλέον, η μετάγγιση αίματος υποστηρίζει σύνθετες ιατρικές και χειρουργικές διαδικασίες και είναι απαραίτητη κατά τη διάρκεια ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών.
Δεν υπάρχει γνωστό υποκατάστατο του αίματος και δεν μπορεί να παραχθεί λόγω της μεγάλης πολυπλοκότητας του. Παρά το γεγονός ότι ο όγκος αίματος που μπορεί να χαθεί σε ένα ατύχημα, μπορεί προσωρινά να υποκατασταθεί από άλλες συνθετικές ουσίες, αυτές δεν περιέχουν τα απαραίτητα συστατικά ικανά να διατηρήσουν στη ζωή τον άρρωστο. Το αίμα του αιμοδότη μπορεί (και συχνά το κάνει) να κάνει τη διαφορά μεταξύ θανάτου και ζωής.
Δυστυχώς, σε πολλές χώρες, η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά και οι υπηρεσίες αίματος αντιμετωπίζουν την πρόκληση να διαθέτουν επαρκή ποσότητα αίματος, διασφαλίζοντας παράλληλα την ποιότητα και την ασφάλειάτου. Η εθελοντική μη αμειβόμενη αιμοδοσία είναι το θεμέλιο μιας ασφαλούς και επαρκούς προσφοράς αίματος. Επιπλέον, οι εθελοντικές μη αμειβόμενες δωρεές πλάσματος παίζουν εξίσου κρίσιμο ρόλο στην υποστήριξη ασθενών με ευρύ φάσμα μακροχρόνιων παθήσεων, όπως η αιμορροφιλία και οι ανοσολογικές ανεπάρκειες.
Το Μάιο του 2005, κατά τη διάρκεια της 58ης Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας, οι υπουργοί Υγείας από όλο τον κόσμο έκαναν ομόφωνη δήλωση δέσμευσης και υποστήριξης προς την εθελοντική αιμοδοσία. Μέσω του ψηφίσματος WHA58.13, όρισαν την Παγκόσμια Ημέρα Αιμοδότη ως ετήσιο γεγονός που θα πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 14 Ιουνίου.
Το ψήφισμα παροτρύνει επιπλέον τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν και να υποστηρίξουν καλά οργανωμένα, σε εθνικό επίπεδο, συντονισμένα και βιώσιμα προγράμματα αίματος, με την κατάλληλη κανονιστική εποπτεία, ώστε να υπάρχει επαρκώς ασφαλές αίμα για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών.
Γιατί είναι σημαντικό να δίνουμε αίμα;
Η Εθελοντική Αιμοδοσία είναι μια σπουδαία πράξη ανθρωπιάς και αλληλεγγύης. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο καθένας μπορεί να βρεθεί σε παρόμοια θέση ανάγκης κάποια στιγμή στη ζωή του.
Κάθε χώρα για να καλύψει τις ανάγκες της σε αίμα, χρειάζεται 60.000 φιάλες αίματος ανά 1.000.000 κατοίκους. Επομένως, στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων, απαιτούνται τουλάχιστον 600.000 φιάλες αίματος, από τις οποίες μόνον το 40% καλύπτεται από εθελοντές αιμοδότες.
Το αίμα είναι βασικό συστατικό της ζωής κι ένα αναντικατάστατο θεραπευτικό μέσο. Η μόνη πηγή του είναι ο άνθρωπος. Έτσι, η ανθρώπινη προσφορά αίματος είναι πολύτιμη! Αν και η εθελοντική αιμοδοσία μπορεί να φανεί σωτήρια για όποιον χρειάζεται μετάγγιση, έχει οφέλη και για τον ίδιο τον αιμοδότη.
Τα οφέλη που προκύπτουν για την υγεία μας από την αιμοδοσία, σχετίζονται με την καλύτερη ροή τους αίματος, τη διασφάλιση ισορροπημένων επιπέδων σιδήρου και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Παράλληλα, δίνοντας κανείς αίμα, έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει ένα απλό check up.
Η 20ή επέτειος της Παγκόσμιας Ημέρας Αιμοδότη το 2024 σηματοδοτεί μια σημαντική ευκαιρία για να αναλογιστούμε τι έχουμε πετύχει, για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και να οραματιστούμε ένα μέλλον, όπου η ασφαλής μετάγγιση αίματος θα είναι καθολικά προσβάσιμη. Η φετινή παγκόσμια εκστρατεία φέρει το σύνθημα: «20 χρόνια προσφοράς: Σας ευχαριστούμε, αιμοδότες!» Τιμά το ορόσημο της 20ής επετείου και τον βαθύ αντίκτυπο της Εθελοντικής Αιμοδοσίας στις ζωές των ασθενών και των δοτών. Η εκστρατεία είναι μια ευκαιρία για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη προς τους αιμοδότες, τους δωρητές πλάσματος και αιμοπεταλίων ανά τον κόσμο για τις σωτήριες δωρεές τους. Επιπλέον, απευθύνει έκκληση για δράση, παρακινώντας περισσότερα άτομα να συμμετάσχουν στο παγκόσμιο κίνημα της αιμοδοσίας.